Kalkaanslag kan een groot probleem zijn op plekken waar gebruik wordt gemaakt van stromend water. Dit is vooral te zien in de badkamer, waar douchewanden, muren en kranen onder de kalkaanslag kunnen komen te zitten. Ook keukenkranen kunnen gevoelig zijn voor kalkaanslag, alsmede verschillende elektronische apparaten, zoals waterkoker, strijkijzer en wasmachine.
Kalkaanslag is niet enkel hinderlijk omdat oppervlakken er lelijk uit komen te zien. Ook de werking van apparatuur wordt verminderd en de levensduur verkort. Een gevolg is ook dat aangetaste apparaten meer energie kosten.
De oorzaak van kalkaanslag is de waterhardheid. Hoe meer calciumcarbonaat er in het water zit, des te hoger is de waterhardheid. De waterhardheid kan per land of regio verschillen. Wanneer je ook in een regio woont met een hoge waterhardheid en je dus veel last hebt van kalkaanslag dan is daar wat aan te doen door een waterverzachter te installeren.
Hoe werkt een waterverzachter?
Stromend water komt de woning binnen en wordt door de watermeter geleid. Het is dan ook de bedoeling dat de waterverzachter of waterontharder direct achter de watermeter geïnstalleerd wordt. Dit heeft als voordeel dat het daarna nog door allerlei leiding gaat en de leidingen daarom niet kan aantasten omdat het inmiddels al zacht gemaakt is. Er zijn verschillende type waterverzachters in de handel die elk volgens een andere methode werken. De meest gebruikte methode voor waterverzachters is door gebruikt te maken van ionenuitwisseling. In de waterverzachter zitten dan harsbolletjes die voor ionenuitwisseling zorgen, een soort van natuurkundig proces, waarbij hard water omgezet wordt naar zacht water.
De onderdelen van een waterverzachter
Uitgaande van een waterverzachter die werkt door ionenuitwisseling, bestaat de waterverzachter uit enkele belangrijke onderdelen.
1. Het controleventiel
Het controleventiel of de controle eenheid is het gedeelte van de waterverzachter dat vooral de instroom van hard water en de uitstroom van het omgezette zachte water regelt.
2. Het harsbed
Het harsbed ligt op de bodem van de harstank en bestaat uit bolletjes hars. Deze hars zal voor het hele proces van omzetting van hard naar zacht water zorgen. Er vind door deze harsbollen een ionenuitwisseling plaats van calcium en magnesium uit het harde water en natrium en kalium uit het zachte water. De mineralen uit het harde water worden verwijderd en afgevoerd en vervolgens worden de mineralen uit het zachte water toegevoegd.
3. De pekeltank
De pekeltank is een tank dat vol zit met zout. Het zout wordt gebruikt om de mineralen uit het zachte water, maar ook voor reiniging van de harsbolletjes. Het zout zorgt er dus ook voor dat de waterontharder een zelfreinigende werking heeft.
Methodes van waterontharding
Ionenuitwisseling met behulp van harsbolletjes is niet de enige manier van waterontharding. Er zijn verschillende manieren om het water te ontharden, maar voor particulier gebruik blijft ionenuitwisseling het meest gemakkelijkst. De verschillende soorten methodes voor waterontharding:
1. Ionenuitwisseling
Het uiteindelijke doel van waterontharding via ionenuitwisseling is om calcium- en magensiumionen om te zetten naar natriumionen en je daardoor zacht water verkrijgt. Dit alles met behulp van harsbolletjes. Het water wat de waterverzachter instroomt wordt door de harsbolletjes geperst waardoor het water zachter wordt. Kalk blijft in de harsbolletjes zitten en zullen dus regelmatig gereinigd moeten worden. Dit gaat automatisch door dat in het pekelvat zout is opgeslagen. De harsbolletjes worden met pekelwater gereinigd, waardoor kalk uit de bolletjes verwijderd wordt. Dit vervuilde kalkhoudende water wordt afgevoerd naar het riool.
Ionenuitwisseling is de meest gebruikte wijze om water te ontharden. Het is een relatief simpele en veilige methode, waarbij de particulier zo goed al niets aan onderhoud hoeft te doen. Wel zal er af en toe zout aan de pekeltank toegevoegd moeten worden. De overige methodes van waterontharding zijn of niet betrouwbaar, of enkel geschikt voor industriële toepassingen.
2. Omgekeerde osmose
Deze methode is niet geschikt voor thuisgebruik en menselijke consumptie. Het water wordt namelijk op dusdanige ontkalkt en gereinigd, dat het water wel heel schoon is, maar ook niet meer is voorzien van de juiste mineralen en stoffen die er wel in horen. Via een membraan wordt het water gefilterd van zout, mineralen en bacteriën. Het water wat er dan uitkomt is voor ruim 97% schoon en vrij van deze stoffen, dat het helder en schoon water is, maar niet geschikt als drinkwater, omdat de mens wel bepaalde stoffen nodig heeft. Waterontharding op basis van omgekeerde osmose zijn wel ideaal in ruimtes waar dit schone water nodig is, zoals fabrieken en laboratoria. Lees meer over: onthard water drinkbaar?
Ook in de horeca worden dergelijke osemoseapparaten gebruikt, maar dan wordt het water gebruikt voor bijvoorbeeld de vaat, die dan met ultraschoon water gereinigd kan worden en geen kalkaanslag achterlaat.
3. Magnetisme
Waterontharding door magnetisme is een twijfelachtige methode, waarvan niet is aangetoond dat het ook daadwerkelijk werkt. Bij magnetisme worden zeer sterkte magneten om de waterleidingen geplaatst. Door de magnetische straling zou het kalk dan minder snel neerslaan, waardoor je minder snel last hebt van kalkaanslag. Feit is dat dat het water in dezelfde chemische toestand blijft en er niets verwijderd of vervangen wordt, zoals met ionenuitwisseling wel het geval is. Magnetisme werkt dus enkel, doordat de fabrikanten hiervan positieve verhalen hebben, maar wetenschappelijk is hier geen bewijs van.
4. Polyfosfaten
Waterontharding met behulp polyfosfaat kristallen is een effectieve methode om kalkaanslag te bestrijden. Een nadeel hiervan is dat dit een chemisch proces is, waardoor het water niet geschikt is voor gebruik door consumenten. Het is vooral een methode die veel terug te zien is bij fabrieken en voor andere industriële toepassingen. Het harde water wordt door verschillende tanks geleid waar het door behulp van polyfosfaat kristalen ontdaan wordt van schadelijke stoffen en calciumcarbonaat, dat de kalkaanslag veroorzaakt. Chloortanks voor zwembaden zijn vaak ook voorzien van polyfosfaat kristallen om het water goed te reinigen. Ook hier geldt weer dat het niet voor consumptie geschikt is.
Een mechanische of elektronische waterontharder?
Als je voor een waterontharder kiest, zal je eerste keuze zijn hoe deze aangestuurd moet worden. Dit kan namelijk mechanisch of elektronisch.
1. Mechanisch
Een mechanische waterontharder werkt op waterdruk. Het voordeel hiervan is dat je geen elektriciteit verbruikt. Regeneratie van een mechanische waterontharder kan plaatsvinden na een bepaalde periode of bij een bepaald volume water. Hierdoor is een mechanische waterontharder ideaal wanneer je thuis veel volgens een bepaalde planning werkt en enkel op bepaalde tijden water verbruikt.
2. Elektronisch
Een elektronische waterontharder werkt op elektriciteit. Dit zal op zich niet in de papier lopen, vooral omdat je volop van de vele instelbare digitale programma’s kunt profiteren. Een elektronische waterontharder is vooral geschikt bij waterverbruik dat in pieken en dalen verloopt, zoals bij veel afwezigheid of het krijgen van veel visite.
