Stromend water uit de kraan krijg je geleverd van een waterleidingsbedrijf. In België mag je ervan uitgaan dat dit altijd schoon water is, dat is ontdaan van van vuil en schadelijke bacteriën. Het Belgische kraantjeswater is dan ook altijd geschikt voor menselijke consumptie en wordt ook voor allerlei andere doeleinden gebruikt, zoals douchen, baden, het toilet, tijdens het koken en de tuin besproeien. Water wat door een waterleidingsbedrijf aan de consument wordt geleverd moet aan allerlei eisen voldoen. Een van die eisen betreft de waterhardheid. De waterhardheid kan per regio of zelfs per stad verschillen en een hoge waterhardheid kan ook grote gevolgen in je woning hebben. Het is daarom belangrijk om te weten wat de waterhardheid inhoudt.
Wat is hard water?
Het kraantjeswater wat je uit de kraan krijgt is het eindproduct van de waterleidingsmaatschappij. Het wordt niet op die manier verkregen. Het water wordt namelijk uit de aarde opgepompt, waarna het door verschillende reinigingsprocessen gaat, waarna het schone water overblijft. Maar ook in dit schone water zitten nog bepaalde zouten en mineralen.
Deze zouten en mineralen horen ook in het water te zitten, want ons lichaam heeft deze stoffen nodig. De belangrijkste van deze stoffen zijn calcium en magnesium. Dit komt in het grondwater terecht nadat het grondwater langs allerlei aardlagen komt waar deze stoffen inzitten. Wanneer er grote hoeveelheid calcium en magnesium in het water zit, dan spreken we van hard water.
Er bestaat ook zacht water. Ook daarin zit calcium en magnesium, maar dan in een veel mindere hoeveelheid. Hoe meer calcium en magnesium er in het water zit, des te hoger is de waterhardheid. Een waterleidingsmaatschappij kan zelf dit water ontharden, zodat het water zachter wordt, maar ook kraantjeswater wat bij jou uit de kraan komt, zal altijd nog een bepaalde hoeveelheid calcium en magnesium bevatten.
Wat is de oorzaak van waterhardheid?
De oorzaak van hard water kan gevonden worden in de aanwezige mineralen, zoals calcium en magnesium. Deze mineralen komen op een natuurlijke manier in het water terecht. Calcium en mineralen zitten vooral in rotspartijen die ondergronds te vinden zijn en waarlangs het grondwater stroomt. Op deze manier komen de mineralen ook in het water terecht. Deze mineralen zijn niet schadelijk voor de gezondheid, we hebben ze zelf nodig. Wel kan het meer schade opleveren als er grote hoeveelheden calcium en magnesium in het water zitten en het water dus hard tot zeer hard is.
Hard water kan bestaan uit een tijdelijke hardheid, maar ook uit een permanente hardheid. Een tijdelijke hardheid kan gemakkelijk uit het water verwijderd worden door het water te koken. Bij het koken zullen de mineralen als schuim naar boven drijven, zodat het gemakkelijk verwijderd kan worden. Permanente hardheid van het water kan niet verwijderd worden door het water te koken. Er zijn dan andere middelen nodig om de hardheid van het water naar beneden te brengen, zoals een waterontharder.
Hoe waterhardheid meten?
De waterhardheid kun je ook meten. In België wordt de waterhardheid weergegeven in Franse graden (fH). In Duitsland en Nederland wordt de waterhardheid in Duitse graden (dH) gemeten. Een gemiddelde waterhardheid is tussen de 15 en 30 fH. Boven de 30 fH heb je een hoge tot een zeer hoge waterhardheid en lager dan 15 fH is een lage tot zeer lage waterhardheid. Er zijn verschillende methodes om de waterhardheid te meten. Dit kan op een eenvoudige manier, maar ook met meer professionele methodes.
Met een simpele methode heb je geen hulpmiddelen nodig. Hiervoor vul je een plastic fles met kraantjeswater en doet er een paar druppels afwasmiddel bij. Nu is het een kwestie van de fles hard schudden en zien of het water begint te schuimen. Wanneer er zich geen schuim vormt dan heb je last van hard water. Als er wel schuim te zien is, dan is je water zacht. Hoeveel fH de hardheid van je water is weet je dan nog niet. Daar zijn andere methodes voor.
Je kunt ook je waterhardheid bepalen door een meetkitje aan te schaffen. Deze meetkitjes kunnen bestaan uit het bepalen van de waterhardheid door strips of door indicatorvloeistof. Bij een stip houd je de strip een tijdje onder een kraan met stromend water. De strip zal daarna verkleuren en dan kun je van de strip aflezen hoe hard je water is. De waterhardheid bepalen met indicatorvloeistof gaat door middel van de zogenaamde druppeltest en is de meest betrouwbare manier. Je voegt één of meerdere druppels toe aan de indicatorvloeistof, waarna de vloeistof een bepaalde kleur krijgt. Aan de kleur kun je dan aflezen wat de hardheid van het water is.
Waterhardheid per gemeente
De waterhardheid kan per stad of gemeente verschillen. Dit komt vooral omdat er verschillende waterleidingsmaatschappijen zijn die elk het water op eigen wijze reinigen. Sommige gemeentes kiezen ervoor om naast het water goed schoon te maken ook het water te ontharden. In sommige gemeentes wordt het water enkel schoongemaakt en wordt het water niet onthardt. Wil je de waterhardheid weten van het water dat je van je waterleidingsbedrijf geleverd krijgt, dan zul je deze hardheid meestal kunnen tegenkomen op de website van betreffend waterleidingsbedrijf. De waterhardheid van je gemeente kun je ook op de website van de watergroep nagaan.
Waterhardheid voor drinkbaar water
In principe is al het drinkwater wat je van een waterleidingsbedrijf geleverd krijgt goed drinkbaar. Ook als het het ene soort water harder is dan de ander. Maar zowel uitermate zacht water als juist zeer hard water zijn niet optimaal gezond voor onze gezondheid. Daarom heeft de Vlaamse overheid daar regels voor opgesteld.
In 2002 heeft de overheid wettelijk vastgelegd dat waterleidingsbedrijven water moeten leveren met een minimale waterhardheid van 15 fH. Een waterhardheid dat lager is dan 15 fH is te zacht en niet goed voor leidingen en gezondheid. De maximale fH voor leidingwater is 67 fH. Dit is zeer hard water. De meeste waterleidingsmaatschappijen zullen deze hardheid nooit leveren en mocht je deze hardheid wel hebben, dan is een ontharder noodzakelijk.
Gevolgen van hard water
De gevolgen van hard water kunnen groot zijn. Je kent vast wel de bekend witte kalkaanslag op tegelwanden die ontstaat op vochtige plekken in huis, zoals de keuken en de badkamer. Ook de douchekop kan na verloop niet goed water meer doorlaten omdat de kalkaanslag dit verhinderd en ook de kranen zien er niet meer uit door kringen en witte aanslag. Ook bij de kraanuitloop zal zich een dikke laag kalk vormen.
Ook apparatuur wordt door hard water aangetast. Vooral rondom verwarmingselementen zal zich kalk vormen. Hierdoor zal apparatuur niet meer optimaal kunnen werken en de levensduur wordt aanzienlijk verkort. Doordat verwarmingselementen niet meer voldoende verwarmd kunnen worden, vragen dergelijke apparatuur ook meer energie. Zelfs wasmiddelen en zepen kunnen bij erg hard water hun werking verliezen. Hierdoor heb verbruik je veel meer van deze producten en dat is niet goed voor je huid en het milieu.
Wanneer een ontkalker of waterverzachter installeren?
Een waterverzachter installeren is altijd een goed idee. Bij een erg hoge waterhardheid van 25 fH en hoger is een waterverzachter zelfs aan te raden. Maar ook bij een lage waterhardheid kan een waterverzachter zeer nuttig werk verrichten. Je hebt dan nauwelijks last van kalkaanslag op wanden en kranen en apparatuur wordt niet door kalkaanslag aangetast. Ook zal de levensduur van huishoudelijke apparatuur daarmee verlengt worden. Het is wel verstandig om een waterontharder door een specialist te laten installeren, zodat je zeker weet dat alles goed is aangesloten en steeds een goed onderhoud krijgt.
