Degenen die last hebben van overmatig kalkaanslag wonen waarschijnlijk in een regio of stad waar de waterhardheid hoog tot zeer hoog is. Om het probleem van kalkaanslag op te lossen is een waterontharder dan het overwegen waard. Waterontharders zorgen ervoor dat de waterhardheid flink verlaagd wordt, zodat je minder tot geen last meer hebt van kalkaanslag. Dit kan veel poetswerk schelen, maar helpt ook om je apparatuur te beschermen, want kalkaanslag kan grote schade aan apparatuur veroorzaken. Hoe een waterontharder werkt, wat de voordelen ervan zijn en verschillende ander termen die gebruikt worden bij een waterontharder worden in dit artikel uitgelegd.
Waarom is een waterontharder nodig?
Overlast door kalkaanslag kan als zeer hinderlijk worden ervaren. De kalkaanslag tast vooral in ruimtes waar je veel van doen hebt met stromend water, de muren, de kranen en apparatuur aan. Muren en douchewanden worden dof en er ontstaan op tegelwanden witte vlekken van kalkaanslag. Vooral bij de uitlopen van kranen ontstaat, wanneer er niets aan gedaan wordt, een dikke laag kalk en ook gootstenen worden door kalkaanslag aangetast. Dit brengt veel onderhoud met zich mee en je moet constant met chemische middelen in de weer om de kalkaanslag te verwijderen.
Nog erger is het dat kalkaanslag huishoudelijk apparatuur aantast. Apparatuur dat gebruik maakt van water, zoals de wasmachine, boilers, waterkokers en het koffiezetapparaat zijn allemaal voorzien van verwarmingselementen. Deze verwarmingselementen worden na verloop van tijd bedekt onder een dikke kalklaag. Dit is natuurlijk erg lastig te bestrijden en de werking van het apparaat gaat hard achteruit. Ook de levensduur van het apparaat zal flink verkort worden.
Doordat de apparaten door de kalkaanslag een mindere werking hebben zullen ze meer energie gaan verbruiken. Kalkaanslag kan energiefactuur dus ook nog doen stijgen en als apparatuur stuk gaat door kalkaanslag kost het je reparatiekosten of kosten om een nieuw apparaat te kopen. Een waterontharder kan dit soort problemen voorkomen en is dus zeker aan te raden als je erg veel last van kalkaanslag hebt.
Hoe werkt een waterontharder?
De meest gangbare waterontharders werken op basis van ionenuitwisseling om water met een hoge waterhardheid zacht te maken. De waterontharder wordt in de meeste gevallen direct achter de watermeter geïnstalleerd, zodat hard water dat de woning binnenkomt direct de waterontharder ingaat en daarna als zacht water door de leidingen in de rest van de woning kan stromen. In de waterontharder zit een cilinder. Deze cilinder is de kern van de waterontharder. De cilinder is gevuld met onthardingshars in de vorm van bolletjes.
Het harde water stroomt door deze harsbolletjes en er vindt dan een natuurkundig proces plaats. Calcium- en magnesiumionen die in het harde water zitten, worden vervangen door natriumionen. Dit maakt het water zacht en het zachte water zal de waterontharder verlaten en bewoners kunnen daarna van dit zachte water gebruik maken.
Er vindt nog een ander proces plaats in de waterontharder. Dit is het zogenaamde regeneratieproces. Na verloop van tijd zullen de bolletjes van onthardingshars verzadigd raken met calcium. Hierdoor zullen de bolletjes niet meer optimaal hun werk kunnen doen en moeten gereinigd worden. Hiervoor wordt het regeneratieproces gestart. Tijdens het regenereren zal zout uit het zoutreservoir zicht vermengen met water, waardoor er pekelwater ontstaat.
Dit pekelwater zal de cilinder inkomen en daar de bolletjes met onthardingshars grondig reinigen van kalkresten. Na het regenereren van de waterverzachter, dat gemiddeld zo’n 60 tot 90 minuten duurt, loopt het spoelwater weer weg naar het riool en zal dus niet in het drinkwater terechtkomen. De waterontharder is nu grondig gereinigd en je hebt de zekerheid dat de waterontharder weer optimaal het harde water zacht kan maken. Normaliter heb je tijdens het regeneratieproces geen beschikking over zacht water. Je zult dan tijdelijk even hard water uit de kraan krijgen. Wel zijn er waterontharders met twee cilinders beschikbaar, waar het wel mogelijk is om zacht water uit de kraan te krijgen tijdens het regenereren.
Lees meer over de werking van een waterverzachter.
Wat zijn de voordelen van een waterontharder?
Mensen die een waterontharder hebben laten installeren zullen zeer tevreden zijn. Een waterontharder heeft dan ook vele voordelen:
Hoeveel kost een waterontharder?
Er is niet direct een eenduidige prijs aan te geven voor een waterontharder. Er zijn verschillende soorten waterontharders en elke leverancier rekent andere prijzen voor de waterontharder zelf, maar ook voor installatie en onderhoud. Toch zijn er een aantal standaard factoren die voornamelijk de prijs van een waterverzachter bepalen:
1. Een mechanische of elektrische waterontharder?
Waterontharders zijn verkrijgbaar als een mechanische of een elektrische installatie. De mechanische waterontharder wordt aangedreven door waterdruk. Er komt dus geen elektriciteit bij kijken. Dit kan positief zijn omdat je geen elektriciteitskosten betaald, maar brengt ook enkele beperkingen met zich mee. Zo zijn er bij een mechanische waterontharder minder instelmogelijkheden voor het regelen van het regeneratieproces. Er kan gekozen worden voor regeneratie op een bepaald tijdstip of na het verbruik van een bepaald volume water.
Regeneratie regelen op tijd wordt niet aanbevolen, want dan regenereert de waterontharder ook als het eigenlijk niet nodig is, bijvoorbeeld als je met vakantie bent. Een elektrische waterontharder, wordt door stroom aangedreven. De digitale instelmogelijkheden bij een elektrische waterontharder zijn wel veel groter. Spoelingen kunnen bijvoorbeeld afgesteld worden op het verbruikte volume water en ook tijden zijn gemakkelijker in te stellen.
Bij een elektrische waterontharder moet je rekening houden met extra elektriciteitskosten en bij reparatie zullen onderdelen duurder zijn dan een mechanische waterontharder. Daarentegen is het wel weer mogelijk om op zout en water te besparen doordat een elektrische waterontharder beter ingesteld kan worden.
2. Capaciteit van de waterontharder
Met de capaciteit van de waterontharder wordt de inhoud van de ionenwisselaar en de doorstroomcapaciteit bedoeld. De waterhardheid en waterverbruik bepalen de inhoud van de ionenwisselaar. Je zult dus een ionenwisselaar moet hebben die bij jouw huishouden past. Kan de ionenwisselaar veel meer aan dat dat jij gemiddeld verbruikt, dan verspil je water. Is de ionenwisselaar te klein voor je verbruik, dan zal de onthardingshars eerder verzadigd raken en vaker moeten regenereren, wat ook weer waterverspilling is.
De doorstroomcapaciteit moet goed afgesteld worden op de capaciteit van de watermeter. Deze doorstroomcapaciteit van de waterontharder mag niet hoger zijn dat de capaciteit van de watermeter, om waterverlies te voorkomen.
3. Onderhoud van de waterontharder en prijs installateur
Het is verstandig om eenmaal per jaar een onderhoudsbeurt te geven. Vele leveranciers bieden hiervoor een onderhoudscontract aan. Maar let wel goed op de prijzen en de voorwaarden van een dergelijk onderhoudscontract. Het kan soms zijn dat leveranciers een onderhoudscontract juist gebruiken om geld te verdienen. Normaliter zal in een onderhoudscontract opgenomen zijn dat eventueel te vervangen onderdelen goedkoper zijn dan wanneer je geen onderhoudscontract hebt.
In veel gevallen zal de prijs van een waterontharder ook lager zijn als je bij dezelfde leverancier een onderhoudscontract afneemt. Ook de prijs van de installateur kan per leverancier verschillen. Het is daarom aan te raden om diverse offertes van installateurs op te vragen en die met elkaar te vergelijken, zodat je niet alleen de goedkoopste kunt uitkiezen maar ook de leverancier met de beste service en kwaliteit kunt kiezen.
4. Het btw tarief
Over de aanschaf van een waterontharder betaal je btw. Hoe hoog het btw percentage is, is in België afhankelijk van hoe oud de woning is. Wordt de waterontharder geïnstalleerd in een woning dat ouder is dan 10 jaar, dan heb je recht op het verlaagde btw tarief van 6%. Voor woningen die jonger zijn 10 jaar geldt het btw tarief van 21%.
Hoe wordt waterhardheid uitgedrukt en wat betekent het?
De waterhardheid kan uitgedrukt worden in Duitse graden (dH) en in Franse graden (fH). In Nederland en Duitsland wordt Duitse graden gebruikt, terwijl Frankrijk en België de Franse graden gebruiken. In België ligt de gemiddelde waterhardheid op 15 tot 30 fH. Heb je een waterhardheid van 15 fH of minder dan heb je te maken met zacht tot zeer zacht water. Boven de 25 a 30 fH mag je spreken over hard tot zeer hard water.
Heb je een waterhardheid van 25 fH dan is een waterontharder sterk aan te raden, want dan zul je ongetwijfeld last hebben van veel kalkaanslag. Bij een waterhardheid van 25 fH is een waterontharder niet noodzakelijk, maar ook weer niet geheel onnodig. Het helpt altijd om het water zachter te maken, zodat je nog minder last hebt van kalkaanslag.
Wettelijk gezien moeten Vlaamse waterleidingsbedrijven zich houden aan een minimale waterhardheid van 15 fH. Huishoudens mogen zelf bepalen of zij dit door middel van een waterontharder nog meer naar beneden willen brengen.
Hoe moet een waterontharder onderhouden worden?
Jaarlijks moet er een grote onderhoudsbeurt van de waterontharder plaatsvinden. De installateur zal dan alle onderdelen nakijken of alles nog optimaal werkt. Eventuele problemen kunnen dan tijdig vastgesteld worden, zodat bepaalde onderdelen tijdig vervangen kunnen worden. Ook zal de installateur in veel gevallen de waterontharder ontsmetten. Dit gebeurd met chloor in het reservoir.
Tijdens het regenereren zal de chloor de onthardingshars dan flink reinigen van restkalk en eventuele bacteriën. Zo loop je geen kans dat schadelijke bacteriën in je drinkwater terechtkomen. Zelf kun je, als je dat wenselijk acht, ook af en toe chloor aan het reservoir toevoegen, zodat de waterontharder goed ontsmet wordt. Daarnaast bestaat het onderhoud uit het tijdig bijvullen van het zoutreservoir met regeneratiezout.
